Bij de feestelijke uitreiking van de Architectenweb Awards 2020 is het project Fenix I aan de Rotterdamse Rijnhaven bekroond als Woongebouw van het Jaar. Op woensdag 28 oktober heeft de jury het project van Mei architects and planners als winnaar bekend gemaakt tijdens een online evenement. Fenix I liet daarmee vier andere genomineerden achter zich.
Het bijna 100 jaar oude gebouw Fenix I in Katendrecht is naar ontwerp van Mei architect and planners getransformeerd en uitgebreid. Op een stalen tafelconstructie, die in de oude loods is geplaatst, is een woonvolume van negen lagen met meer dan 200 appartementen gebouwd. De voormalige loods zelf bevat een gemengd programma met kadewoningen, kantoorruimten, een openbare parkeergarage, horeca en het Cultuur Cluster.
Volgens de jury
Terwijl overal in Nederland woontorens verrijzen, laat Mei architects and planners met Fenix I in Rotterdam overtuigend zien dat de stad ook verdicht kan worden met een lager gebouw, stelt de jury vast. Het is natuurlijk een flink gebouw, met een stevige draagconstructie, maar hier aan de Rijnhaven vindt de jury dat zeer gepast. Het is echt een havengebouw geworden.
De hoogstedelijke omgeving die voorheen op de Wilhelminapier eindigde, wordt met Fenix I ineens doorgetrokken naar Katendrecht. Een dappere sprong over het water ook, naar een gebied dat lange tijd een slechte naam had. Daarbij maakt het woongebouw zich terecht groot aan de waterzijde, richting de Rijnhaven, en is het juist kleiner aan de landzijde, richting de bestaande buurt daar.
De jury ziet dat het woongebouw door de schalen heen goed is ontworpen. De glazen balustrades worden onderbroken door mijmerbeugels, de galerijen zijn voorzien van balkons en van klimop, de consoles die de balkons ondersteunen zijn verbijzonderd. Met zulke ingrepen heeft Mei de grote schaal effectief teruggebracht naar de menselijke maat.
Galerij
Als ontsluiting voor woongebouwen is de galerij momenteel niet populair. De keuze hier voor een dergelijke ontsluiting, en dan ook nog op deze schaal, vindt de jury gedurfd. De manier waarop de galerij door Mei uitgewerkt is – met transparante liftkernen, overal trappen, balkons op de galerijen zelf, net als verticaal groen – heeft de jury echt overtuigd. Mei gelooft in de kracht van de galerij en laat hier zien dat deze ontsluiting blijvend relevant is.
Dat de woningen bij Fenix I via een galerij worden ontsloten, zorgt onderin het gebouw, bij de behouden gebleven Fenixloods, voor relatief kleine onderbrekingen. Alleen de stalen tafelconstructie prikt daar doorheen. Hoewel de ingrepen in het oude gebouw niet zachtzinnig zijn, is de loods als historische laag op deze plek wel behouden gebleven en is er een zeer divers en publiek programma in ondergebracht.
De jury is erg enthousiast over het feit dat, dankzij het grote woongebouw erboven, ook bestaande functies voor de buurt zijn behouden. Voor functies als Conny Janssen Danst, Codarts Circus Arts School, Circus Rotjeknor en de Fenix Food Factory, die al als pioniers aan de kade gevestigd waren, is bewust een plek gecreëerd in Fenix I.
Woningen en verder programma
De woningen zelf vindt de jury ook goed ontworpen, met hun transparante gevels en brede balkons. Juist in de woningen laat Mei zien niet alleen het grote gebaar gemaakt te hebben, maar juist door te hebben ontworpen, tot op de woningen. Daarbij heeft de jury wel de kanttekening dat de woningen door hun stevige prijs voor veel Rotterdammers niet bereikbaar zijn. Dat vindt de jury jammer. Maar als je er dan kunt wonen, dan is het toch een geweldige woonomgeving, stelt de jury. Al met al wel echt een grensverleggend woongebouw.
Genomineerden
Naast Fenix I waren CPO Havenhuis van Hollands Zicht, CPO Les Mouleurs van Humblé Martens & Willems Architecten, Fokke Simonszstraat 61-63 van Ronald Janssen Architecten en The George van Dok architecten genomineerd.
Alle inzendingen voor de prijs Woongebouw van het Jaar 2020 zijn beoordeeld op maatschappelijke relevantie, vakmanschap en mate van vernieuwing. De jury bestond uit Thomas Dieben (architect en oprichter krft), Marieke Kums (architect en oprichter Studio MAKS), Gus Tielens (architect en oprichter korth tielens architecten), Bas van Dam (oprichter-directeur Being Development) en Annuska Pronkhorst (architectuurhistoricus en partner van Crimson Historians & Urbanists). Juryvoorzitter is Tako Postma (architect, stadsbouwmeester Delft).
